درجه‌بندی یکی از حساس‌ترین مراحل کنترل کیفیت در صنعت چرم ایران است که پس از پایان فرآیند دباغی انجام می‌شود. در این مرحله، هر قطعه چرم با دقت و مهارت فراوان توسط کارشناسان خبره بررسی می‌شود تا بر اساس ویژگی‌های ظاهری و ساختاری، در رده کیفی مناسب برای کاربردهای مختلف قرار گیرد. این مرحله نه‌تنها تضمین‌کننده کیفیت محصول نهایی است، بلکه در مدیریت بهینه مواد اولیه و کاهش هدررفت نقش کلیدی دارد.
پس از دباغی، چرم‌ها در کارگاه‌ها و کارخانه‌های ایران تحت یک ارزیابی چندوجهی قرار می‌گیرند. در این ارزیابی، معیارهایی همچون ضخامت، نرمی، یکنواختی بافت، الگوی طبیعی گرین (سطح چرم)، میزان انعطاف‌پذیری، استحکام، و وجود یا عدم وجود عیوب طبیعی به دقت بررسی می‌شود. عیوبی مانند جای زخم دام، آثار نیش حشرات، خراشیدگی ناشی از چرا در مراتع، سوراخ‌شدگی یا آثار داغ‌گذاری سنتی، همگی در تعیین درجه چرم تأثیرگذارند.
در صنعت چرم ایران، پوست‌های ممتاز و درجه یک که اغلب از دام‌های مناطق عشایری یا دامپروری‌های کنترل‌شده به دست می‌آیند، به دلیل بافت یکنواخت و گرین طبیعی زیبا، عمدتاً برای تولید محصولات لوکس مانند کیف‌های دست‌دوز صادراتی، کفش‌های چرمی فاخر و پوشاک چرمی باکیفیت استفاده می‌شوند. پوست‌هایی که دارای برخی نواقص سطحی هستند، معمولاً به تولید محصولاتی اختصاص داده می‌شوند که در آن سطح چرم پوشانده، رنگ‌آمیزی سنگین یا بافت‌دهی می‌شود—مانند روکش مبل، لوازم داخلی خودرو یا اقلام صنعتی.
مهارت استادکاران ایرانی در این مرحله نقش تعیین‌کننده‌ای دارد. در بسیاری از کارگاه‌های سنتی و صنعتی، تشخیص درجه چرم هنوز بر پایه تجربه بصری و لمس مستقیم انجام می‌شود. با این حال، برخی واحدهای پیشرفته‌تر، از تجهیزات مدرن مانند سیستم‌های اسکن نوری، دوربین‌های با وضوح بالا و ضخامت‌سنج دیجیتال نیز استفاده می‌کنند تا دقت ارزیابی را افزایش دهند. ترکیب این دو رویکرد—دانش سنتی و فناوری روز—سبب شده است که چرم ایران از نظر ثبات کیفیت و قابلیت اعتماد، جایگاه ویژه‌ای در بازارهای جهانی پیدا کند.
مزایای کلیدی فرآیند درجه‌بندی در ایران:
- انتخاب چرم بر اساس معیارهای ظاهری و ساختاری دقیق
- شناسایی عیوب طبیعی ناشی از شرایط دامداری و اقلیم
- دسته‌بندی تخصصی متناسب با بازار هدف و نوع محصول
- استفاده از ترکیب تجربه استادکاران و تجهیزات نوین برای افزایش دقت
- کاهش هدررفت مواد و بهینه‌سازی زنجیره تولید
- حفظ استاندارد کیفی بالا برای تثبیت اعتبار برند چرم ایرانی در جهان
هنوز دیدگاهی ثبت نشده است.